Spaanse Waaijer

Plechelmus Basiliek

In de historie van Oldenzaal weerspiegelt zich de strijd tussen de Oranjes en de Spaanse Koning Philip II. Na veel strijd is de bevolking overwegend katholiek gebleven en de basiliek wordt nog steeds gebruikt voor kerkdiensten.

De St. Plechelmusbasiliek in het centrum van Oldenzaal is een van de vroegste voorbeelden in Nederland van zandsteenarchitectuur. Van het uit het Duitse Bentheim afkomstige zandsteen werden in de stad vele korenspiekers, herbergen, koopmanshuizen en kloosters gebouwd.

Ingemetselde kanonskogel

Een kanonskogel uit de Tachtigjarige Oorlog in de eeuwenoude muren.De kanonskogel staat dan weer symbool voor de strijd die om Oldenzaal is geleverd tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De stad is diverse keren belegerd en veroverd geweest, door zowel Staatse troepen als Spanjaarden.

Het Palthehuis

Het Palthe Huis in Oldenzaal is het woonhuis van de familie Palthe. Johannes Palthe, een predikant en grootgrondbezitter, kocht in de 18e eeuw de voormalige stadsboerderij die in de 17e eeuw was verbouwd tot een deftig woonhuis.

Michgoriushuis

Huis uit circa 1650 waarvan de topgevel rond 1680 tot stand kwam. De geveltrappen zijn voorzien van gebeeldhouwde zandstenen klauwstukken. De leeuwenkoppen hebben mensentanden! De bekende arts Guillaume Landreben Michgorius woonde rond 1850 in dit huis.

Cartograaf Jacob van Deventer

In de stadstuin is een voet- en fietspad vernoemd naar Jacob van Deventer. Hij kreeg van koning Philips II de prestigieuze opdracht om alle vestingsteden in de Nederlanden in kaart te brengen. Zijn plattegronden en kaarten zijn de eersten die als betrouwbaar gelden. De plattegrond van Oldenzaal,

vermoedelijk uit 1570, geeft de stad weer aan het eind van de Middeleeuwen. Het stratenplan op de kaart is zeer nauwkeurig weergegeven. Binnen de vroegere poorten zien we nauwelijks een verandering ten opzichte van de huidige situatie. Jacob van Deventer heeft zo'n 260 steden getekend, waaronder in

Enschede, Delden, Almelo en Ootmarsum. Hij was voor het opnemen van de gegevens ongeveer een week in Oldenzaal. Hij kreeg deze opdracht met een vrijgeleide van koning Philips II.

Mariakapel Tankenberg

Op een fraaie plek gelegen Mariakapel die door de textielfamilie Gelderman is gebouwd uit dankbaarheid dat Oldenzaal vrijwel ongeschonden uit de oorlog is gekomen en ter herdenking aan drie oorlogsslachtoffers. Deze kapel is ingewijd op 29 augustus 1948.

R.K. Onze Lieve Vrouwe Kerk

Op 28 augustus 1948 werd de parochie Beuningen officieel opgericht onder het patronaat van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand. Op 10 april 1949 werd de kerk in gebruik genomen.

Mauritsbrug

Deze plek langs de Dinkel in Beuningen is dé plek waar in de Tachtigjarige oorlog (1597) Prins Maurits met zijn leger (9.000 manschappen en 16.000 paarden) het riviertje de Dinkel overstak. Met een eigentijdse brug is dit punt in het mooie landschap gemarkeerd.

Sint Nicolaaskerk

De St. Nicolaaskerk van Denekamp heeft een rijke historie. In het register van kerkelijke tienden uit het jaar 1276 komt Denekamp voor het eerst voor als een zelfstandige parochie. Het eerste kerkje was een bescheiden ruimte van 10x10 m. Midden 14e eeuw werd de kerk aan de westkant uitgebreid,

terwijl in het begin van de 15e eeuw de toren is gerealiseerd. Het geheel is gebouwd van Bentheimer zandsteen. In 1810 is de kerk weer aanmerkelijk vergroot, door er een kruiskerk van te maken. Ruim honderd jaar later besloot men opnieuw tot een uitbreiding.

Protestantse kerk Denekamp

Het werd een zogenoemde 'waterstaatskerkje' in classicistische bouwstijl, in navolging van de stijl, die de oude Romeinen en Grieken toepasten. De muren bestaan uit donker genuanceerde en ijzerharde Isterberger baksteen. Bij gelegenheid van het eeuwfeest in 1911 werd het slanke torentje geplaatst,

dat toen ook werd voorzien van een uurwerk. In maart 1946 kreeg de kerk een torenklok (uit 1728) in bruikleen uit Oldenzaal, omdat de eerste klok door de Duitse bezetter was weggehaald. De preekstoel is vermoedelijk afkomstig uit de oude St. Nicolaaskerk en is waarschijnlijk in 1797 door timmerman

Bloemkamp vervaardigd. Achter het decor van het rijke roomse leven in deze streek gaat een bewogen stuk Protestantse geschiedenis schuil. In 1829 is Mark Anton de Thouars voor de ingang van de kerk begraven en verder is er een grote zerk te vinden, die de stoffelijke resten dekken van

Georgette Cornelia Marquise de Thouars, overleden 1 juli 1825 en haar lievelingsbroer Constantijn Onno.

Landgoed Singraven

In het jaar 1381 stond het Singraven bekend als de agrarische boerenhofstede 'Hof ten Singraven' en was in eigendom van de bisschop van Utrecht, die het beleende aan derden. Later ontwikkelde deze hofstede zich tot de havezate Singraven.

Watermolen Singraven

De watermolen op het landgoed Singraven is de enige houtzaagmolen in Nederland aangedreven door water. De vrijwillige molenaars laten u in woord en daad horen en ervaren hoe de specifieke onderdelen, zoals het waterrad, de maalstenen en het zaaggedeelte in werking wordt gezet.

Schuivenhuisje

Het Schuivenhuisje werd gebouwd in 1887 een merkwaardig smal gebouw. Deze stuw met bijzondere stalen schuivenconstructie regelt de waterstand van het kanaal met behulp van de Dinkel, die hier onder het Kanaal Almelo- Nordhorn doorstroomt.

Openluchtmuseum Ootmarsum

Een levend museum, direct aan de rand van het centrum gelegen. Een groot aantal authentieke streekgebonden gebouwen brengt de tijd van toen tot leven.

Drostenhuis

Oorspronkelijk was deze 18e-eeuwse patriciërswoning een stadsboerderij aan de wal in Ootmarsum. Het huis is rond 1750 verbouwd tot herenhuis en is compleet in stijl ingericht. De verschillende kamers met vele antieke vroeg 19e-eeuwse meubelen, schilderijen en gebruiksvoorwerpen geven een goed beeld

van het herenleven. Het huis dankt zijn naam aan een vroegere bewoner. Mr. Hendrik Knijpinga Cramer, van 1800 tot 1810 drost en baljuw van Twente.

R.K.-Kerk H.H. Simon en Judas

Een Romaanse Pseudobasiliek uit de 13 e eeuw. In 1195 begon men te bouwen. Het oudste deel in Romaanse bouwstijl was in 1220 klaar. Uitbreidingen in gotische stijl vonden nog tot ca. 1500 plaats. Pas toen had de Westfaalse Hallenkerk zijn huidige grootte bereikt.

De letterlijke blikvanger was de zware toren vóór de kerk. Een machtig bouwwerk dat in 1839 na een onnauwkeurig onderzoek en een te spontaan genomen besluit ten offer viel aan de slopershamer. Slechts enkele tekeningen en een beroemd schilderij van

Jacob van Ruysdael (1628-1682) laten die toren nog in al zijn glorie zien. In de kerk kunt u enkele kerkschatten bekijken, o.a. een monstrans uit 1400, een fraai Epman orgel uit 1814 en een grafkelder.

Kogel in RK kerk Ootmarsum

Aan de zuidzijde van de kerk is een kanonskogel ingemetseld met daaronder het jaar 1597. De kogel herinnert aan de inname van Ootmarsum toen de stad in Staatse handen kwam tijdens de Tachtigjarige oorlog. In de zeventiende eeuw kwam deze kerk in protestantse handen. Het merendeel van de bevolking

bleef echter rooms-katholiek. Net als bij veel kerken in Noordoost Twente werd rond 1809 dit kerkgebouw door koning Lodewijk aan de rooms-katholieken toegewezen, omdat de protestantse gemeente veel kleiner was.

Haarlergrafveld

Het Haarlergrafveld is gelegen aan het "Lädderken" tussen Tubbergen en Ootmarsum. Dit natuurgebied behoort tot een der oudste bezittingen van het Overijssels Landschap.

St. Pancratiusbasiliek

Neogotische basiliek uit 1897 met een toren uit Bentheimer zandsteen uit 1502. De prachtige gebrandschilderde kerkramen zijn vervaardigd door vijf generaties Nicolas. De kerk is dagelijks geopend via de zijingang.

St. Plechelmuskerk

Op de plek van de kerk en tuin stond 800 jaar geleden het kasteel Saterslo. De huidige kerk, uit 1926, is gebouwd op het kerkeiland en omgeven door de oude buitengracht van het voormalige kasteel Saterslo. Achter de kerk bevindt zich een prachtige tuin met monumentale bomen.

Sint Antoniusklooster

Van het voormalige Sint Antoniusklooster (gesticht in 1407) in Albergen is nu niets meer te zien. Resten van de fundering zouden nog onder de grond liggen. Ondanks dat zijn de verhalen van het klooster nog wel aanwezig vooral door de vele invallen van troepen tijdens de Tachtigjarige oorlog.

De kloosterlingen hadden in verhouding veel dieren, levensmiddelen en geld en waren die tijd vaak doelwit van diefstal, afpersing en plunderingen. Zowel door bijvoorbeeld de soldaten en knechten van het Spaanse leger als door de Geuzen. De kloosterlingen brachten in die tijd hun graanvoorraad wel

in veiligheid naar Oldenzaal of ze huurden bewakers in om plunderingen tegen te gaan. Het eens zo rijke Sint Antoniusklooster was aan het eind van 1572 financieel aan de grond als gevolg van de grote kosten voor vergoedingen en huisvesting van alle troepen.

Kerkepad

Het kerkepad van Deurningen naar Oldenzaal. Vroeger liepen de mensen over dit pad om naar de grote kerk, de Plechelmus, in Oldenzaal te gaan.

Heuvel Springertuin

Het zand voor de heuvel is het zand dat bij het graven van de vijver is vrijgekomen. Kijk ook eens naar de padenstructuur. Spannende kromme paadjes. Typisch voor Leonard Springer, die de tuin ontworpen heeft. Inmiddels ruim 100 jaar geleden.

De paden zijn zo, dat je een behoorlijk eind kunt lopen door de tuin, zonder twee keer over hetzelfde stuk te gaan.

Watermolen

Twente heeft veel te lijden gehad tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Plunderingen en brandschattingen door beide kampen kwamen met regelmaat voor. Waarschijnlijk onder invloed van oorlogsgeweld ‘sneuvelde’ ook de Hulsbeker watermolen. De molen brandde in 1589 volledig af, waarna deze in 1632 weer

werd herbouwd. Daarna functioneerde de molen tot 1749. In het water kun je nog de middeleeuwse stenen zien liggen. Deze heten Kloostermoppen.

Het Beleg van Oldenzaal

Maar liefst zeven keer werd de toen grootste en meest belangrijke stad in de regio belegerd door afwisselend Spanjaarden en Staatsen. Daarbij werd er niet telkens hevig gevochten om de stad, maar drie belegeringen zijn de geschiedenisboeken ingegaan: de verovering van 1597 door prins Maurits,

de herovering van 1605 door de Italiaanse generaal in Spaanse dienst, Spinola, en de definitieve inname voor de republiek in 1626 door Ernst Casimir.

Kunstwerk De Verdedigers

Kunstwerk van Marius van Beek. Dit beeld verwijst naar de soldaten, /huurlingen, die hebben meegewerkt aan de vele veroveringen en heroveringen van de stad die gepaard gingen met plundering en brandschatting. Maar liefst dertien keer binnen twee eeuwen! Te beginnen met Hertog Karel van Gelder en de

herovering door de bisschop van Utrecht tot en met de verovering door en herovering op Bernhard van Galen, de bisschop van Munster oftewel Bommenberend in 1672. Daartussenin viel de Tachtigjarige oorlog waarin de wacht verschillende malen werd gewisseld door Spanjaarden en Staatsen.